Зургаан бvлэгт vргэлжилсэн шvлэглэл

Дэвид Игнатов гэж Нью Йоркийн ойролцоох Брvvклин хотод терсен Америкийн нэрт яруу найрагчдын нэг энэ хvний "Зургаан бvлэгт vргэлжилсэн шvлэглэл"-ийг орчуулах амаргvй даваа байлаа. Дахин дахин уншихаар даяарчлагдаж буй энэ нийгэмд еереерее хэрхэн vлдэх тухай сонин мэдрэмж тердег юм. Нэлээд ээдрээтэй шvлэг тул утгыг нь яг бvрэн гаргасан эсэхдээ эргэлзээд л бна. Саналаа хэлбэл гvнээ талархана

Prose Poem in Six Parts

I

I'm so happy, he shouts, as he puts a bullet through his head. it leaves

a clean hole on either side of the skull, no blood pouring out. I'm so

happy, he shouts at his triumph. He knew it would happen this way,

pulling the trigger. He knew it, he had imagined it and he collapses

of a spasm of joy.

His friends look closely at the clean hole on either side and decide to

take their own thoughts seriously too and act. it will not be with a

pistol but with each other whom they have had on their minds for so

long without daring to speak openly about it. They speak and become

transfixed in each other's image. They are not exactly dead, they are

unmoving but fulfilled. They are not even aware of being happy or

depressed and the way domestic animals roam among them nibbling

at their fingers, ears, toes and nose is how these animals eat at flowers

and grass. To the transfixed it is a happy identification. They can believe

the world is whole, all this without saying a word, their eyes starry.

2

Their eyes starry, their bodies glistening with sweat that acts like a

Lacquer to seal their pores, they grow rigid, gleam like polished stone.

They can recall the one who put a bullet through his head. He has

Risen and walks among-. them tapping togshih on each body for a response to

his happiness, each tap like his heartbeat to inform each rigid body

exhibiting its own happiness. These are mutually dependent acts but

tapping his way from body to body, his imagination proven to him, he

is not aware of their happiness while the one person who is aware of

this dilemma has not yet shot himself in the head or talked to another

human about each other. He could be lonely were it not for the sight

of these who are so happy in themselves. They promise much and he

has a relative hope for the future.

3

He has a relative hope for the future. He lights a cigar and observes the

community of polished stones and the one pierced skull and wishes to make

himself totally familiar with their lives. He examines the clean hole in the

head. He treats himself to a glass of wine. He has doubts, he finds it hard

to discover their sources. By examining himself in the mirror he can see

his mood. By turning his face from the mirror he can see the bath. By

turning from the bath he can see the towel rack. By turning from the towel

rack he can see the toilet bowl. By turning from the toilet bowl he has made

a complete circle and is back staring into the mirror. It's somebody about

whom he has doubts, he has discovered in one complete revolution. By

marching out of the bathroom he will leave the image behind him in the mirror

and by leaving it behind he is free. Who is he now? He has doubts.

4

He has doubts. He chews upon the stump of his cigar. He can express

himself but to what end? Language is not the solution. He can join the

rigid aggregate community but in what posture? He could make love

to himself but with what thoughts? He could warm himself by the

fire in winter, cool himself in the sea in summer. He could eat when

hungry. He could cry when in pain, he could laugh when amused, he

could think when in trouble. He is an ordinary man.

5

He is an ordinary man, he wants his breakfast, he needs his unhappiness,

he wishes to be himself, he desires apotheosis as he is and so he shoots

himself to relieve himself of his doubts. Brought to consciousness by this

act, he dies. The man with the clean hole through his skull does not know

the ordinary man is dead and the aggregate community never cares to change

from its transfixed postures while he, lying dead, is studying that compelling

emptiness in him beneath his breastbone and does not know how either to

fill it or extract it to give him peace. He yearns to leap up from the floor to

become a whirling dancer, an ecstatic, for the hell of it.

6

For the hell of it he tries but lies still. He then knows he is dead and

would inform the world. His body will, he decides. It is the evidence

and his silence the message, and now what does life have to offer? It is

time to think. He thinks, the earth has the answer that it presses upon

him where he lies. Not to think is the answer. He can be a stone or a

cycle of existence, inside the cycle the air of emptiness, a small hole

for a small life such as he had seen in the skull of the risen one. He

can be a stone with a hole in it and he will always be the same. He has

his comfort, he is ready to die successfully, he dies and is complete, an

ordinary man.

Зургаан бvлэгт vргэлжилсэн шvлэглэл

I

Гавлынх нь ясны хоёр талд цэвэрхээн нvx vлдээгээд,

ганц ч дусал цус гадагш урсгахгvйгээр нэвтрэх

цэнэгтэй бууг толгойдоо зоохдоо тэр

“жаргалтай байнаа би» гэж хашгирч байсан.

Ингэж л төгсөнө гэдгийг тэр мэдэж байсан

энэ тухай зөндөө дүрслэн бодсон.

гох дарах тэр агшин ялгуусан баяр нь байсан,

дэлбэ татан гадагшлах их баясалдаа цохигдож

«би жаргалтай байнаа» хэмээн тэр хашгирч байсан.

Толгойнх нь ясанд vлдсэн тэр цэвэрхэн нvхийг

тойруулж шинжин ширтэхдээ найзууд нь

дор дороо л нухацтайгаар

доторхи бодлоо тунгааж байсан.

зориглож нээлттэй ярьдаггvй ч

дотроо олон жил тээсэн бодлоо

буу тулгахгvйгээр тэд ярина.

Ярихын хэрээр улам бvр нэгэндээ уусч

гайхширан хөшнө.

Яг vхчихээгvй ч, тэд хөдлөхгvй,

гэхдээ л сэтгэл нь дvvрчээ.

Тэжээмэл амьтад тэдний дунд ороод

зvгээр л өвс цэцэгсийг идэж буй мэт

чих, хуруу, хөл, хамрыг нь ирвэгнvvлэн байхад

тэд дуртай байгаагаа ч vл мэдэрнэ,

хямралд aвтсанаа ч vл ялгана.

Хөшин алмайрсан нэгэнд энэ нь жаргалын таних тэмдэг

Xөвчин дэлхий даяарчлагдсан нэгэн бvхэл гэдэгт тэд итгэнэ

Нэг ч vг хэлэлтгvй энэ ойлгогдож байна,

Нvд нь бишрэлд автан хөшжээ.

2

Нvд нь бишрэлд автан хөшжээ, хөлс нь арьсных нь

нvх сvв болгоныг лацдан пааландах мэт

урсгал даган хатуужин xaтуужсаар

өнгөлсен чулуу шиг л хөшин гялалзаж байна.

Тэд толгойдоо сум нэвт зоосoн нөхрөө саналаа

Тэр нь аажмаар босч ирээд, өнгөлсөн хөшөө мэт болсон

тэдэн дундуур алхаж байх юм –

Тэгээд өөрийнхөө жаргалын хариуг хайх мэт

Бие болгон дээр очиж тогшин vзнэ.

Хангалуун байгаагаа харуулахыг хичээсэн

Хөшсөн бие болгон дээр тэр очоод

яг л зvрхний цохилтын хэмээр тогшоод л явна.

Tvvний төсөөлж байсанчлан энэ үйлдэл нь

Тогшигч, тогшуулагчийн харилцан хамаарлаар үйлдэгддэг болохоор

Биенээс бие рvv очин ийнхvv явахдаа тэр

Толгойдоо сум зоох уу, эсвэл хэн нэгэнтэй ярих уу хэмээх

ацан шалаанд орж байснаа хамгийн сайн мэдэx атлаа

харин эдгээр хөшиж гөлийсөн биесүүд ч бас дор бүрнээ л

өөрөө өөртөө жаргалтай байсныг урьд нь анзаараагvй байж.

Дотроо жаргалтай энэ хүмүүсийн нүдэнд тэр

Tуйлаас ганцаардсан харагдсан даа.

Тэгээд тэд түүнд элдэв баахан амлалт өгснөөр

тэр ирээдүйдээ бас ч гэж итгэлтэй болно.

3

Тэр ирээдүйдээ бас ч гэж итгэлтэй болно.

Толгойдоо нүхтэй нэгэн хийгээд

өнгөлсөн чулуун хөшөөнүүд бүхий энэ л нийгмээ тэр

Амандаа зуусан навчин тамхиа асаангаа

Анхааралтайяа ажиглан хараад

амьдралыг нь бүрэн ойлгохсон гэж үнэн зүрхнээсээ хүсэмжилнэ.

Тэгээд тэр гавлынхаа нүхийг эргэж нухацтайгаар шинжиллээ.

Тэр ч бүү хэл хундага дарсаар өөрийгөө дайллаа.

Толгойд нь эргэлдэх үл итгэлцлийн үндсийг олоход төвөгтэй байна.

Тогтоож толинд өөрийгөө харвал

сэтгэлийн төлөвөө олж харна.

Тэгээд толгойгоо эргүүлэн толиноос нүүрээ салгахад

усанд ордог онгоц харагдана. Онгоцноос цаашлавал

алчуур өлгөх өлгүүр, өлгүүрнээс цаашлавал жорлонгийн суултуур,

суултуураас цаашлахад толгой нь даруй бүтэн эргэлт хийгээд

өнөөх толиндоо өөрийгөө ширтэж байна.

Толинд тусах энэ л дүрс үл итгэлцлийг төрүүлээд байж.

Төгс хувьсгал хийх шиг л түүнийг олж нээв.

Угаалгын өрөөнөөс тэр

өнөөх толинд туссан дүрсээ

дураар эрх чөлөөтэй орхиод гарлаа.

Одоо тэгэхээр тэр

хэн болж таарахав?

Ахиад л эргэлзээнд автлаа.

4.

Ахиад л эргэлзээнд автлаа. Татаж байсан тамхиныхаа үлдэгдлийг

зажлаад дотор сэтгэлээ илэрхийлмээр байвч

Чухам яах гэж тэгэх юм бэ? Ярих нь шийдэл биш шүү дээ.

Өнөөх хөшүүн хүмүүсийнхээ нийгэмд нэгдэж болох ч

Эзлэх байр нь хэрхэн тодорхойлогдох вэ?

Тэр чухам юу бодож өөрийгөө хайрлах вэ?

Далайн усанд орж зуны халуунд сэрүүцэж болно,

Дулаан галд ээж өвлийн хүйтнийг өнгөрөөж болно,

Өлсөхөөрөө тэр идэж болно,

Өвдөхөөрөө уйлж болно,

Гайхширахаараа инээн хөхөрч болно,

Ганихралд автахаараа бодол болж болно.

Байдаг л нэг жирийн хүн тэр.

5

Байдаг л нэг жирийн хүн, тэр. Өөрийнх нь зовлон

өдөр тутмынх нь хэрэгцээ болсон,

өглөө босч цайгаа уудаг, жирийн хүн.

Эгэл амьдралаа гэгээрлээр сольж,

Эргэлзээнээсээ үүрд ангижирах гэж

Өөрийгөө егүүтгэсэн хүн.

Ухаарал сэхээрлийг өөртөө авчирах гэж

Үхлийг тэр ингэж сонгосон.

Гавлын ясандаа нэвт гарсан нүхтэй тэр хүн

Дотор нь орших жирийн хүн хэдийнэ үхсэнийг мэдэхгүй

Цээжин доторхи хоосролоо

Дvvргэж байж амар амгаланг авчирах уу, эсвэл

задалж байж авчирах уу гэдгийг

Тунгаан гашилгаад шаналан хэвтэж байхад

өнөөх хөшиж гацсан нийгэм

өнгөлсөн чулуу шиг төрхөө өөрчлөх тухай огтхон ч хайхрахгvй.

Шалан дээрээс тэр огло харайн босч ирээд

Жаргалдаа ташууран бvжихийг эрмэлзэнэ

Ямар чөтгөрт xaмаатай биш.

6

Ямар чөтгөрт хамаатай биш, гэхдээ хичээвч тэр худлаа ярисаар.

Удалгvй тэр vхсэн гэдгээ орчлонд мэдэгдэх болно.

Гэвч бие минь л мэдэгдэнэ биз гэж тэр шийднэ.

Гэрч шvv дээ.

Чимээгvй болно гэдэг нэгийг хэлэх байх.

Харин амьдрал хэрхэх вэ?

Хэвтэж байгаа газарт нь даралт ирэхэд

дэлхийн өгч буй хариулт юм гэж тэр бодлоо.

Хариулт гэдэг eрөөс юу ч бодохгvй байх явдал юм.

Огших ямар ч мэдрэмжгvй эзгvй орон зай

Орчлонгийн хоосон хvрд ч болж болно, эсвэл

Өнөөх босч ирсэн хvний гавлын ясанд vлдсэн байсан

Жижигхэн амьдралын төлөөх жижигхэн нvx шиг болно.

Эсвэл өөpөө зvгээр л нvхтэй чулуу болж болно, гэлээ гэвч

Өөрчлөлт тэнд огтхон ч байхгvй

Тэр байгаадаа л хангалуун,

Тэр vхэлд ч бэлэн.

Тэгээд vхэхээрээ л төгс болж

Жинхэнэ эгэл хvн болно.

Харин "Зерег" хэмээх шvлгийг бичсэн Amy Lowell бол Америкийн удам дамжсан тэрбумтаны гэр бvлд терсен. "Бурхан намайг бизнесч байхаар бvтээсэн, би еерийгее харин шvлэгч болгосон" гэж хэлдэг энэ эмэгтэй Америкийн "Seven Ls" буюу "Долоон Л"-ийн гэр бvлийн таван хvvхдийн бага нь. Lowell, Lawrence, Massachusetts зэрэг хотын нэрс нь эдний гэр бvлийн нэрс бегеед тvvний том ах Percival Lowell нь сансрын нисгэгч болж, Аризонагийн Флагстаф дахь Lowell Observatory-г vндэслэн байгуулж, "canals" of Mars буюу Марсын каналыг нээж байсан бол тvvний бас нэг ах Abbott Lawrence Lowell нь Харвардын их сургуулийн еренхийлегч болж байсан элит гэр бvл юм. "Paterns" буюу "Зерег" шvлэгт хувь заяаны олон зерег жим дундуур хvн яаж енгелж далдалсан терхеер хэрэн тэнэж явдгийг, гэхдээ дотроо хичнээн их хvсэл шаналалыг нууж, урьдчилж зассан хувь заяаны зергийг эвдэж хаях мереедел тээж явдгийг энгийнээр дvрсэлсэн санагддаг.

Patterns

I walk down the garden paths,

And all the daffodils

Are blowing, and the bright blue squills.

I walk down the patterned garden-paths

In my stiff, brocaded gown.

With my powdered hair and jewelled fan,

I too am a rare

Pattern. As I wander down

The garden paths.

My dress is richly figured,

And the train

Makes a pink and silver stain

On the gravel, and the thrift

Of the borders.

Just a plate of current fashion,

Tripping by in high-heeled, ribboned shoes.

Not a softness anywhere about me,

Only whalebone and brocade.

And I sink on a seat in the shade

Of a lime tree. For my passion

Wars against the stiff brocade.

The daffodils and squills

Flutter in the breeze

As they please.

And I weep;

For the lime-tree is in blossom

And one small flower has dropped upon my bosom

And the plashing of waterdrops

In the marble fountain

Comes down the garden-paths.

The dripping never stops.

Underneath my stiffened gown

Is the softness of a woman bathing in a marble basin,

A basin in the midst of hedges grown

So thick, she cannot see her lover hiding,

But she guesses he is near,

And the sliding of the water

Seems the stroking of a dear

Hand upon her.

What is Summer in a fine brocaded gown!

I should like to see it lying in a heap upon the ground.

All the pink and silver crumpled up on the ground.

I would be the pink and silver as I ran along the

paths,

And he would stumble after,

Bewildered by my laughter.

I should see the sun flashing from his sword-hilt and the buckles

on his shoes.

I would choose

To lead him in a maze along the patterned paths,

A bright and laughing maze for my heavy-booted lover,

Till he caught me in the shade,

And the buttons of his waistcoat bruised my body as he clasped me,

Aching, melting, unafraid.

With the shadows of the leaves and the sundrops,

And the plopping of the waterdrops,

All about us in the open afternoon --

I am very like to swoon

With the weight of this brocade,

For the sun sifts through the shade.

Underneath the fallen blossom

In my bosom,

Is a letter I have hid.

It was brought to me this morning by a rider from the Duke.

"Madam, we regret to inform you that Lord Hartwell

Died in action Thursday se'nnight."

As I read it in the white, morning sunlight,

The letters squirmed like snakes.

"Any answer, Madam," said my footman.

"No," I told him.

"See that the messenger takes some refreshment.

No, no answer."

And I walked into the garden,

Up and down the patterned paths,

In my stiff, correct brocade.

The blue and yellow flowers stood up proudly in the sun,

Each one.

I stood upright too,

Held rigid to the pattern

By the stiffness of my gown.

Up and down I walked,

Up and down.

In a month he would have been my husband.

In a month, here, underneath this lime,

We would have broke the pattern;

He for me, and I for him,

He as Colonel, I as Lady,

On this shady seat.

He had a whim

That sunlight carried blessing.

And I answered, "It shall be as you have said."

Now he is dead.

In Summer and in Winter I shall walk

Up and down

The patterned garden-paths

In my stiff, brocaded gown.

The squills and daffodils

Will give place to pillared roses, and to asters, and to snow.

I shall go

Up and down,

In my gown.

Gorgeously arrayed,

Boned and stayed.

And the softness of my body will be guarded from embrace

By each button, hook, and lace.

For the man who should loose me is dead,

Fighting with the Duke in Flanders,

In a pattern called a war.

Christ! What are patterns for?

Зөрөг*

Цэцэрлэгийн жимээр уруудан алхахад

Цэнхэрээс цэнхэр, бас шаргал өнгөөр

Цэцэгс алаглан найгана.

Хээлж зөрөглөсөн цэцэрлэгийн жимээр

Хамаг бие барьсан хоргой өмсгөл

Vнэт дэвvvр, энгэсэг vстэй би

Уруудан хэрж яваа нь

Vнэндээ бас л

Ховор нэгэн зөрөг.

Хувцасны минь хийц уран,

Хунирах урт хормой нь

Хашиж хээнцэрлэсэн xайргат жим дээгvvр

Мөнгөлөг болон ягаан өнгөөр

Мөр татуулан байна.

Tун саяхны загвар болох
Туузаар чимсэн өндөр өсгийт дээр

Хөнгөхөн алхаж яваа надад, зөөлөн өр гэж алга

Xатуулж өнгөлсөн хоргой даашинз л байна.

Нимбэгт модны сvvдрэвч доор сандайлахдаа

Нил шар бас хөх цэцэгс хvртэл

Салхины аясаар дураар цэнгэж байхад

Cэтгэлийг минь хvлэх мэт бариу өмсгөлийг

Хамаг байдгаараа тасчин хаямаар болно.

Нимбэгт мод дэлбээлэхэд би уйлна;

Нэгэн бяцхан цэцэг энгэр дээр минь унана

Гантигаар хийсэн усан оргилуурын ус

Гадаах цэцэрлэгийн хатуулаг зам дээр

Гадагш цалгин vcчинэ.

Дуслах дусал нь хэзээ ч vл зогсоно.

Xэвэнд оруулсан өмсгөл доор минь

Хайртынхaa хаана нуугдан буйг

Xарах аргагvй болтол ширэлдэн ургасан

Шивээн дундах гантиг онгоцонд

Усанд орж буй бvсгvйн

Уян зөөлөн сэтгэл бий.

Биеийг нь даган урсах оргилуурын ус

Бий гэдгийг нь тааж л чадах

Хайртынх нь xалуун гар шиг тvvнд санагдана.

Хэвэнд оруулсан энэ xээнцэр өмсгөл

Хэнд хэрэгтэй юм бэ энэ халуун зун!

Газарт мөнгөлөг ягаанаараа эргэлдэн

Oвооролдон унахыг нь харахсан. Тэгвэл

биe минь өөpөө ягаан мөнгөлөг болоод

Зөрөг даган гvйхэд

Зvрх гижигдсэн инээдэнд минь ичингvйрэхдээ

Зөрж бvдчин, араас минь тэр гvйх байсан.

Гутлынх нь горхи, сэлэмнийх нь бариул дээр

Гялсхийн цацрах нарны туяаг би харах байсан.

Тэгээд цэрэг-гуталт хайртдаа гэрэлт инээдээрээ чиг eгч

Тvvнийг cvvдэрт нуугдсан еерийгее олуулахаар

Xээнцэрлэн зассан цэцэрлэгт зөрөг рvv залаx байсан,

Барьж аваад тэр минь чангаар намайг тэврэхэд нь

Биеийг минь хантаазных нь товчнууд хөхрvvлж

Өвтгөнө, уусгана, огтхон ч айхгvйгээр.

Vдийн дараах энэхэн чөлөөнд -

Навчны сvvдэр, нарны дуслууд

Цалгин пол хийх усан дуслууд

Eрөөс энэ бvхэн ганцхан биднийх л мэт--

Сvvдэр нэвт шарах нарнаас болоод

Өмссөн даашинзныхаа хvндэд дарагдаж

Ухаан балартаад унахнээ би,

Цээжин дээр минь унасан цэцгийн доор

Гvнтэний улаачийн энэ өглөө хvргvvлсэн

Нэгэн захидал нуугдан бий.

«Долоон шөнийн өмнөх
Дөрөвдөх өдрийн тулаанд

Ноён Хаартвел амь vрэгдсэнийг

Дуулгахдaa харамсаж байна» хэмээcнийг

Өглөөний хурц наранд уншиxaд

Vсгvvд нь могой шиг мурилзаж байсан.

«Хариу бичих vv» хэмээн зарц маань асуухад

«Vгvй» гэж товчхон хэлээд

Захидал хvргэгчийг хооллохыг даалгахдаа

«Бичих хариугvй» гэж бувтнаж байлаа.

Тэгээд би цэцэрлэг лvv алхсан,

Хээлж янзалсан зөргийг нь даган

Хэвэнд оруулсан хатуу журамт өмсгөлтэйгээ

Дээш доош зөндөө алхсан.

Нарны гэрэлд xөх шар цэцгvvд

Нэг бvрчлэн ихэмсгээр гэдийжээ.

Бие барьсан хоргой даашинзныхаа

Шулуун хээг нугалахгvй гэж

Би ч бас нуруугаа эгцэллээ.

Дээш доош,

Дээш дooш алхаад л байлаа.

Ердөө ганцхан сарын дараа л тэр нөхөр минь болох байсан

Ердөө ганцxан сард л, энд, нимбэгт модны доор суугаад

Тэр минь Хурандаа, харин би Хатагтай

Тэгээд тэр миний төлөө, би тvvний төлөө

Бид энэ зөргийг эвдэх байсан.

Нарны гэрэл буян хишиг тээсэн

Нандин янагийн хvсэл тvvнд минь байсан

«Xэлснээр чинь болох ёстой» гэж би хэлэх байсан.

Xарин одоо тэр өнгөрчээ.

Өвөл, зуны aлинд ч би

Өөд уруугаа алхах л ёстой болж.

Хээлж хvрээлсэн цэцэрлэгийн зөрөг жимээр

Хээнцэр хоргой даашинзтайгаа

Уруудаж өгсөн алхах л болж.

Замбараагvй ургадаг хөх шар цэцгvvд

Жагсаж ургадаг сарнайд, ягаан, бас цасан цэцгэст

Зайгаа тавьж өгнө.

Харин би

Xoргой даашинзтайгаа

Холхин алхах ёстой болж.

Ясaар хэвшvvлж, цавуудан бэхэлсэн

Ялгуун гоёмсог даашинзны минь

Уран оёдол, гогцоо, хатгамал, ширхэг товч бvр нь

Уян зөөлөн биеийг минь хавчин хашна.

Суллах ёстой байсан эр минь харин

Тэртээ Фландерт байх гvнтэний төлөө

Дайн хэмээн нэрлэгдэх өөр нэг зөрөг дээр

Тэмцэж яваад нас эцэслэжээ.

Тэнгэр минь! Яах гэж зөрөг** гэж байдгийн бэ?

*Англид цэцэрлэгийг төөрдөг байшин шиг олон мухар болон урт дунд замтайгаар зассан байдаг. Тvvний цэцэрлэгт гудмуудыг «зөрөг», харин зассан замыг нь «жим» гэж орчуулав.

**Зохиогч цэцэрлэгийн энэ зөргийг хувь заяаны зөрөгтэй зvйрлэжээ.