2010-06-17

Муу Монгол

Цэнддоогийн news.mn сайт дээр байрлуулсан нийтлэлийг сая л уншлаа. Тэгээд эргэлзээ терvvлсэн дараах хэдэн егvvлбэрийн талаар дуугvй енгерч болдоггvй.

1. "Гадаадын хөрөнгөтэй хөрөнгө оруулагчид
бидний л адил шуналтай, цаг үргэлж л яасхийгээд юм хумаа аривжуулдаг билээ гэж бодол болсон улс байгаа" гэж Цэнддоо гуай их л сvрхий "ойроос" мэдэж бичжээ. Тэгээд тэр шуналаасаа болоод, бас зендее доллар хармаандаа чихчихсэн яваа болохоор монголчуудыг их л "боох" юм байх. За тэд ч яахав херенге менгетэй байж, харин бид баялагтай гэдгийг нийтлэлч маань таг мартсан бололтой. Уг нь бол баялагтай гэдгээрээ монголын "муусайн ард тvмэн" л тэр шуналтай улсуудын дургvйг хvртэл "боомоор" юм.

2. "Том толгой феодалууд гэж байсныг устгачихсан. Одоо
бодоход том толгойтой юм чинь Ай Кью сайтай улс байсан байх даа" гэж нийтлэлч маань "харамсан" егvvлжээ. Уг нь Цэнддоогийнхоор бол том жижиггvй Монгол л бол "балай", Ай Кью багатай улс байх байж л дээ. Тэгээд бачимдаж ядаж байтал "Гэхдээ устгуулчихаж байгааг бодоход шалиагүй болтой байна" гэсэн "мэргэн" дvгнэлт ашгvй толгойд нь орж ирж санааг амарааж.

3.
"Таван толгойгоо “гадаадын хөрөнгө оруулагч”-гүйгээр дангаараа шийдэж дөнгөхгүй гэсэн нэг үнэн байна" гэж Цэнддоо нийтлэлч еерийнхее ертенцийн ЦОРЫН ГАНЦ VНЭН-г нээжээ. Цорын ганц үнэн ноёлсон цаг үед төлөвшсөн толгой ч өөрчлөгддөггүй лүд байдгийн байна даа гэж эрxгүй бодогдcoн.

Эцэст нь тэмдэглэхэд, Цэнддоо гуайг уг нь би xүндэтгэдэг. Толгойгоо буюу бичиx авъяасаа "шударгаар" зарж амьдарч байгаа, енее муу 2.7 сая монгол толгойны л нэг. Зах зээлийн эрэлт нийлvvлэлтийн хуулиар хааяа гадныханд толгойгоо зарах шаардлага гардгийг vгvйсгэхгvй. Энэ заxиалга нь гадныхны xөрөнгө оруулалт болон бусад давуу талуудыг тод томруунаар товойлгон дэмжих гэсэн л захиалга байдаг байх. Гадныхан "хашир толгойнууд" тул Монголчуудыг муул, биднийг товойлго гэж л лав захиалга егехгvй. Гэтэл эрхэм нийтлэлч маань гадныхныг дэмжиж товойлгож байна гээд "дvрдээ бvрэн ороод" терсен эх орноо xүн ам, үүx түүx, удам судартай нь газар дор ортол муулан байж дэмжиx ямар xэрэг байдгийн болдоо..?

13 comments:

  1. Blog bichdeg bolsond bayar hurgeye . Ta bol niigemd shudarga duugardag setguulch bsan shuu.Mongolchuud bid uuriin une tsene ,busdiin negen adil buhniig zuv shiidej harah oyu uhaantai humuus shuu dee daan ch uurtuu itgehgui ,uuriiguu unelehgui um .

    ReplyDelete
  2. Баярлалаа. Монгол хvн бvр енгерсен, одоо, ирээдvйгээ еедрегеер харж еерсдийгее vнэлж чадвал тэр чинээгээр л сайн сайхан явна гэж би итгэдэг болохоор Монголчуудыг хэтэрхий доош нь хийгээд, гадныхныг хэтэрхий шvтэн бишрээд байгаа улсууд vнэндээ таатай санагддаггvй юм. Юманд чинь магтаж муулахын дээд доод хязгаар гэж байх л учиртай. Яавч монголчууд Цэнддоогийн томъеолсон шиг 21-р зуунд хvрз бариад нvvрс ухах гээд явж байгаа Ай Кью багатай эргvv малнууд биш. Тэгэхээр ингэж бичээд байгаа Цэнддоо гуайд авсан захиалгынхаа хvрээнд жаахан жудагтайхан бичиж байвал ямар вэ гэдгийг л хэлэх гэсэн маань энэ.

    ReplyDelete
  3. baidag l negen6/18/2010 8:47 PM

    za hoo zarim zuiliig ehleed tailbarlii daraa n coment bichii
    1.bi bol ymar neg ih deed surguuli togsoogui jiriin neg ajilchin buruu zoruuch gesen zarim ued bodoloo sanaagaa helmeer l baidag gelee gehed nadtai yriltsah namaig sonsoh hun gej yu baihavdee
    2.nogoo talaasaa bi busadtai adil eruul saruul uhaan sanaatai irgen uchraas tertei tergui gaigui ailiin nohoi hurtel deed bolovsroliin diplomtoi bolson ene tsagt ter burtgeliin bolovsrol nadad yamar hamaa bnaa gej boddogiin

    za baahan nurshuu tailbar tavilaadaa

    ene niitleliig unshaad nadad bol buruu tsagtaa buruu ugeer alialaad bnauudaa l gej bodogdson bid nar odoo bas ch gej ovoo nud neegdsen bizdee yamarch baisan taizan deer maazraad baidag hoshin shogiin togloltiig jinhene urlagaas ylgah hemjeenii humuus n olon bolj baigaa gedegt naiddag ediin zasag sanhuugiin hureend ch gesen tom jijig olon tsoon ymarch tolgoi baisan ezen n yumaa meddeg ereg n usaa hashdag jamaar yvj chadah bolson doo
    odoo manai hoshin shog bichigch yahavdee hoorhii zarimdaa ingej haluuraad haduuraad baidag bolson yumuudaa nogoo taiznii hed shig

    ReplyDelete
  4. Гадаадуудыг хэтэрхий шүтдэг хүмүүсийг үзэн яддаг юм. Олон гадаадтай ажиллаж үзээд зөрүүд, мугуйд, мулгуу занг мэдэрч, бухимдалдаа багтрах шахаж явсан хүн дээ хэ хэ. Ямар сайндаа "Гадаадтай ажиллах гарын авлага" гээд ингэж бичих вэ дээ.
    http://amarsaikhan.blogspot.com/2009/08/blog-post_31.html

    ReplyDelete
  5. Tanii gol ajil MUONTV-g HUN SHIG tv bailgah ajil bizde? Ta AJIGLAGCH-n blog deerh bichleguuded ingej hariu ogvol iluu sonirholtoi baihsan.

    ReplyDelete
  6. baidag l negen-д: буруу цагтаа буруу vгээр алиалаад бна уу даа гэдэг чинь сонин санаа бна. баярлалаа.

    A.Амарсайхан-д: гадаадынхнаас авах юм их бийг би vгvйсгээгvй шvv. би зvгээр л тэднийг шvтэж байна гээд еерсдийгее нэгмесен vгvйсгээд байгаа улсуудад л шvvмжлэлтэй хандахыг оролдсон юм.

    Anonymous-д: тийм ээ, тэр миний цалин авдаг албан ажил. энэ ажлаа хэр хийж байгаад би хариу бичих албагvй. учир нь бичих бол миний цалин авдаг vvрэгт ажлаас арай ангид сайн дурын ажил. энгийнээр хэлбэл: зохиолчдын хорооны гишvvн яруу найрагчийг ажлын бус цагаар орой шене ч юмуу, vvрээр шvлэг бичлээ гэж шvvмжилж болохгvй биз дээ. Ажиглагч-ийн блог руу орж шvvмжлэлvvдийг анхааран уншдаг. ажил хэрэгтээ тусгахыг бодохоос араас нь тайлбар бичээд байхыг боддоггvй. тиймд дотоод сэтгэлээс гарч байгаа сайн дурын бичвэр, албан ажлын шаардлага 2-ыг зааглаж зевеер ойлгоосой гэж хvсье.

    ReplyDelete
  7. ter jijig sajigiig orhiod gol sanaag n harval, Tsenddoogiin heleed bgaa sanaa ni: Mgl-chuud dangaaraa oorsdoo gadnii oroltsooguigeer baylagaa ashiglah cahdvar bhgui gedeg n onoo tsagiin GANTS UNEN mon bizdee? ter ondor huchin chadaltai technik technology baitugai ooriin gesn gants hurz shuudai mgl-chuudad bii biluu? Yu heleh geed bgaa n chuhal yumuu, yaj heleed bgaa n chuhal yumuu? tanii bichver bol ugiin oon deer l toglood bgaa yum haragdlaa.

    ReplyDelete
  8. dulmaa-д: тийм ээ, юу хэлэх гээд байгааг нь мэдээд байгаа учраас л бичсэн юм шvv дээ. таныг тvvнтэй санал байгааг би vгvйсгэхгvй ч, би хувьдаа монголчууд юу ч чадахгvй гэдэгтэй санал нийлдэггvй. гадныхны оролцоо маш чухал, гэхдээ чухал гээд заавал эзэмшvvлэх гээд байх хэрэг байна уу, хелслеед ажиллуулж бас болно шдээ. би vvний тvрvvнд бичсэн нийтлэлдээ энэ санааг дэвшvvлсэн байсан учраас тvvнийгээ энд дахин тэмдэглэсэн хэрэг л дээ. хэрвээ уншиж амжаагvй байсан бол энэ линк нь: http://oyundary.blogspot.com/2010/06/blog-post_10.html

    ReplyDelete
  9. yu heleh geed bgaag n medej bgaa bol Tsenddoo hend chiglesen yamar utga ayastai zuil bicheed bgaag suuliin heden bichlegees medej bsan gej taniig oilgoloo. yamar yunii 999 ch bilee, yadag top 100 ch gelee ohoordood bgaa yumuu tsollood bgaa yumuu medegdehgui bituuleg hogiin ner oorsoddoo ogchihood mgl hun bugdiig chadna, dangaaraa idne uuna geed bgaa ulsuudad l chigleed bgaa gej bi oilgoj bgaa. Mgl-chuud ih yum chadna l daa, hoortsogloj chadna, tseejee deldej chadna, hiirhej chadna, hulgai hiij chadna, gartaa oruulsan hoinoo gazraa hudaldaj chadna, duulj huurdaj chadna, showdaj chadna, zondoo ih yum chadna, harin baylag buteej, zohion buteej neelt hiij, technology bolovsruulj chaddag eseh deer bi sain medehgui bna. GADNIIHAN geed bgaa ulsuud bolhoor dor hayaj 300gaad jil technik zohiogood, tolgoigoo ashiglaad irsnii undsen deer bii bolson davuu taliig ul toomsorlogchdiig tseejee deldej ulger yarij bn gehees ooroor yu gej heleh ve? Mgl-chuud odoonoos nileen sain hicheevel algasch tovcholdog tuuhtei yum chin 50 jiliin daraa tednii hemjeend ochloo gej moroodyo, ter uyed nuurs shoroonii hereg n duussan ch bh yum biluu hen medlee. Taniig bas oilgoj l bna l daa, olon niitiin TV hariutsaj bgaa hun olon niited taalagdahuits zuil l yarij bh heregtei bdag bh l daa. teglee geed mgl hun bugdiig chadnaa, mgl huniig doosh n buu hii geed huurai omoorood haa hureh ch yum bilee.
    Gehdee bi taniig buruutgaad ch yahavdee, duugui suuj chadahgui bas l sanaagaa ilerhiilmeer bolood end gargaad bn, gadniihand ezemshuuleh eseh, esvel tedniig holsolj ashiglah eseh geed chuhal tsom n boloh asuudliig bolovsruulj bodoh yostoi tolgoinuud n mani meteesee doloon dor , nogoo hudlaa yaridag hulgaich deeremchdiinhee haysan ogooshiig umhcheed bultegneed suugaad bhiig n harahaar iim ulsuudiig deeree zalsan suuj bgaa ni bidnii yamriig haruulaad bna gej bodogdoh yum daa.

    ReplyDelete
  10. Чиний тодорхойлсон муухай зан чанарууд хvн гэдэг амьтны л зан чанар болохоос гадныханд тийм зан чанар огт байдаггvй, зевхен монгол хvнд л байдаг зvйл биш. Чи маш том андуурч, бас юунд ч юм их бухимдалтай бна. Цаг хугацаа харуулах биз дээ. Ер нь еерийгее vнэлж чадахгvй хvн бусдын дор л орохоос зэрэгцэж, эсвэл дээр нь явна гэж байдаггvйтэй адил улс орон ч гэсэн аливаа гэрээнд орохдоо негее талаа учиргvй шvтэж орвол тэд Цэнддоогийн хэлснээр aдилхан шуналтай, ашиг хайж яваа хvн л юм хойно Монголыг бушуухан ашиглаад авъя л гэж бодохоос лав л шууд суга татаад еерсдийнхее зэрэгт авааччихъя гэж бодохгvй л байх. Иймд еерсдийгее vнэлэхгvй доош хийгээд байгаа Цэнддоо болон еер шиг чинь улсуудын сэтгэлгээнд л ирээдvйд бидний алдах хамгийн том алдааны эрсдэл нуугдаж байгааг хэлэх гэж оролдоод байна.

    ReplyDelete
  11. http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1997460,00.html

    Urgeljlel ni:
    Almost every development economist would beg to differ. Though the term was coined by British economist Richard M. Auty in 1993, the phenomenon he explored - of how countries with rich resources often develop more slowly, more corruptly, more violently and with more authoritarian governments than others - is as old as war itself. Think oil in Nigeria, blood diamonds in Sierra Leone and Angola, tin in Bolivia ... There are as many examples as there are elements on earth. What should be a blessing turns out to be an incentive for conflict and corruption and, in the wrong hands, a source of ruin. A subset of the curse, Dutch disease, describes how, even if governments behave themselves, their countries can still suffer, as happened to the Netherlands when it developed North Sea gas in the 1970s. That pushed up wages and exchange rates, making other products more expensive to produce and sell abroad.
    Only very good (and lucky) governments seem to avoid the curse. Norway used North Sea oil to transform itself from an economy based on fish, trees and boats into a diverse and equitable place by virtue of careful macroeconomic management, strong institutions and a commitment to fairly distributing the wealth. The curse began to bite in the 1990s, but by then Norway had other, bigger problems, like the worsening climate change its hydrocarbons had helped bring about. No one escapes the curse forever.

    ReplyDelete
  12. 300 jil Mongol yndesteng ustgah gsn bodlogo heregjeed, syyliin 90 jil Mongoliig Mongoloor n ustguulah bodlogiin yrgeljlel gar hul bologsod n Baabar, Tsenddoo, Dulmaa nar shig hymyys yum bolov uu daa!!! Yzel surtliin huvid dotroos n omhryyleh ajliig Baabar Tsenddoo nar garamgai hiij bgaa!!! Mongol TV gh Mongol bish TV bolson bsn gazryg Mongolyn yndesnii TV bolgoj buid tani mash ih talarhaj bgaa!!! Tany ajild amjilt hysie! Mongolchuud bidend medehgyi chadahgyi zyil ygyi bilee...

    ReplyDelete
  13. Ga-д: Баярлалаа. Бид их гvрний бодлогыг шууд серен эсэргvvцэж чадахгvйгээс хойш монгол ухаанаар эвтэйхэн аядуу аргаар бодлогыг нь дагаад байгаа маягаар еерсдийнхее vндэсний тусгаар тогтнолын бодлогоо хэрэгжvvлэх бvрэн боломж бий гэж итгэдэг олон улсууд монголд бий. еерт чинь бас амжилт хvсье.

    ReplyDelete