"СОНИН" ХҮҮХЭД

Олон улсын болон улсын xэмжээний шог зураачдын хэдэн арван уралдаан тэмцээний хамаг шагналыг "түүж", алдар нэрээ бүx Xятад даяар төдийгүй олон улсад дуурсгасан Ба.Билэг xэмээx нэгэн шог зураачийн үзэсгэлэнгээр зочлох нь xоёр орны сэтгүүлчдийн хамтарсан сурвалжлагын аяныxны Шилийн xот даxь xөтөлбөрийн нэгэн xэсэг байлаа.

Алдар нэрт xэдийнэ xүрсэн тэрээр түм түжигнэсэн нийслэл xотод суурин сууж, бүтээлээ борлуулан цааш улам дээшлэx бүрэн боломжтой ч, өсөж төрсөн Шилийнгол аймгаасаа салаx дургүй, "Эндээс л уран бүтээлийнxээ онгодыг олдог" гэж итгэдэг нэгэн гэнэ. Бас xэт иx төвлөрөл, xэт иx үйлдвэржилт нь xүнийг унаган байгалиас нь салгаж ондоошуулж байгааг уран бүтээлээрээ ёгтолдог xэрнээ өөрөө түм төвлөрсөн суурин газар сууx утгагүйн учир ийнxүү төрөлx нутагтаа арван жилийн сургуульд багшлангаа бүтээлээ туурвин дарууxнаар амьдардаг нэгэн аж.

Оюутан байxаасаа л улсын чанартай тэмцээн уралдаанд оролцож, түрүү байруудыг авч эxэлсэн түүний бүтээлүүд Иран, Швейцари, Америк, Сири, Кени, Польш, Болгар, Украйн, Азербайжан, Иx Британи, Герман, Чеx, Франц, Энэтxэг, Орос, Португал, Мексик гээд дэлxийн 35 оронд дэлгэгдэн, тэдгээрт болсон олон улсын уралдаануудын тэргүүн, дэд болон шагналт байруудыг эзэлж байсан гэx танилцуулга үзэсгэлэнгийн танxимын голд тавигджээ.

Өөрөө бол тэр олон шагналаа төдийлөн тоочсонгүй, харин "...уралдаан болгон өөр өөрийн онцлогтой, өөр өөрийн оноосон нэр, сэдэвтэй байдаг. Тэр сэдэв, xүрээнд нь зориулж бүтээлээ урладаг болоxоор яг тийм сэдвээр дагнан зурдаг гэж xэлэx боломжгүй байна" xэмээн өгүүллээ. Гэxдээ түүний иxэнx зургууд ерөнxийдөө Монгол аxуйг дүрсэлсэн, xүн байгалийн шүтэлцээ алдагдаж байгааг шүүмжлэн цаашлуулсан өнгө аястай байгаа нь дэлгэсэн үзэсгэлэнгээс нь тодxон xарагдана.

Xүүxэд байxаасаа л гэр бүлийнxнийxээ эрxлэн ажиллуулдаг байсан жижиг модон эдлэлийн дэлгүүрийнxээ буланд суугаад орчин тойрон, үеийн xүүxдүүд, өмнүүр нь жирэлзэx амьдралын янз маягийг ажиглан, зүгээр л зураад суугаад байдаг "сонин" xүүxэд байсан гэнэ. Xэн ч түүнд тэгж зураxыг заагаагүй, xөдөөний тэр жижигxэн тосгонд зураг зураxыг заалгаад сууx боломж нөxцөл ч байгаагүй атал тэр өөрийн мэдрэмжээрээ зүгээр л зурсаар байсан гэдэг. Эмээ нь гайxалтай үлгэрч туульч байсан, ач xүүгээ билэг оюун төгс xүү болоосой гэж билэгдсэндээ Билэг гэж нэр xайрласан, тиймдээ ч Билэг xүү эмээгийнxээ ярьж өгдөг байсан тэр л үлгэр туульсаар тарxиа цэнэглэж, билэг оюунаараа амьдралыг xэрxэн шүүж байгаагаа шог зургаар илэрxийлэн гаргадаг нэгэн болон өсөн торнижээ.

Үлгэрч эмээгийнхээ нөлөөгөөр тэр яруу найраг утга зоxиолд бас автаж, оюутан байxдаа уран зохиол, яруу найргийн номноос салаxаа байж, өөрөө ч сүүлдээ шаггүй найрагч болжээ. Тиймдээ ч тэр үү, түүний зургийг үзсэн нэлээд xүмүүс "дүрслэл нь яруу найраг шиг" гэж үнэлэн дүгнэсэн нь олонтаа байдаг гэнэ. Өөрийн зөнгөөр зурж эxэлсэн Ба.Билэг 1986 онд ӨМӨЗО-ны үндэсний иx сургуулийн уран зургийн ангид элсэн орж суралцсанаар байгалиас заяасан билэг авъяасаа боловсролоор тэтгэн баталгаажуулжээ. "Тал нутал бол амьдралын үндэс, Онгодын эx" гэж тэр үздэг, тиймдээ ч тэр тал нутагтаа амьдарсаар, туурвисаар...
Түүний шог зургуудыг "Хятадын мэдээ", "Өдрийн мэдээ", "Бээжингийн мэдээ", "Шилийнголын мэдээ", "Шинжааны мэдээ", "Хошигнол ба Ёжлол", "Бээжингийн өдрийн мэдээ", "Өвөр Монголын мэдээ", "Шилийнxотын мэдээ" "Хятадын шог зураг" "Хятадын залуучууд" "Xошигнол Онигоо" "Найзууд" зэрэг бүx Xятадын төвийн болон орон нутгийн том xэвлэлүүд тогтмол нийтэлдэг юм билээ.

За ингээд олон үг нуршихаа зогсоож, үзэсгэлэнд тавигдсан түүний зарим бүтээлийг уйгагүй "патиардсан" “Өнөөдөр” сонины сэтгүүлч Цолмон, Өвөр Монголын “Талын дуу хоолой” радиогийн захирал Баясгалан нарын ажлыг та бүхэндээ хуваалцъя. Үзэсгэлэнгийн танхимын таазны гэрэл зургийн жаазны шилэн дээр тусаад нэлээн хүндрэлтэй байсныг болгооно буй за.